Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να περιγραφούν ορισμένες ακραίες αλλά πιθανές περιπτώσεις ρύπανσης δικτύων ύδρευσης. Τέτοια προβλήματα μπορεί να προκύψουν από ανθρώπινες δραστηριότητες σε εγκαταστάσεις που υδρεύονται από το κοινοτικό δίκτυο. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι βιομηχανίες, εργοστάσια, βιοτεχνίες αποθήκες και αγροτικές καλλιέργειες..
Σε διάφορους δήμους πανελλαδικά υφίστανται διάσπαρτα σημεία υδροληψίας χρησιμοποιούμενα αποκλειστικά για την πλήρωση των ραντιστικών δεξαμενών. Κοινό στοιχείο σε όλες τις εφαρµογές είναι η ύπαρξη δεξαμενών αποθήκευσης νερού ή δεξαμενών µε κάποια χημική ουσία που χρειάζονται αραίωση. Όταν η διασύνδεση της δεξαμενής με την τροφοδοσία του δικτύου βρεθεί κάτω από τη στάθµη του χημικού διαλύματος και δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα αποτροπής εισόδου των χηµικών στο δίκτυο, τότε δημιουργείται σοβαρός κίνδυνος προσβολής της δημόσιας υγείας. Για το λόγο αυτό, σήμερα, παρατίθενται δύο περιπτώσεις ενώ, σε μεταγενέστερα άρθρα θα δοθούν και άλλα παραδείγματα, για να καλυφθεί το ευρύ φάσμα επικίνδυνων εφαρμογών.
Παράδειγµα 1: Ρύπανση δικτύου µε φυτοφάρµακα Χλωρντάν και Επταχλώρ
Τον Δεκέμβριο του 1980, σε μία πόλη της Πενσυλβάνια, εβδομήντα πέντε (75) διαμερίσματα εργατικών κατοικιών που φιλοξενούσαν περίπου 300 ανθρώπους ρυπάνθηκαν με τα εντομοκτόνα Χλωρντάν και Επταχλώρ. Οι ουσίες αυτές εισήλθαν στο δίκτυο ύδρευσης όταν μία εταιρεία εξόντωσης εντόμων τις χρησιμοποίησε ως προληπτικά μέσα κατά των τερμιτών. Τη στιγμή που οι υπάλληλοι έκαναν ανάμιξη των χηµικών σε μία δεξαμενή µε νερό από βρύση του δικτύου, κάποιος υδραυλικός εκεί κοντά εκτελούσε εργασίες εγκατάστασης βάνας σε κοινοτικό αγωγό ύδρευσης, 6 ιντσών. Το λάστιχο της βρύσης ήταν βυθισμένο μέσα στη δεξαμενή του εντομοκτόνου, ενώ το νερό της περιοχής διακόπηκε σταδιακά και οι σωληνώσεις εκκενώθηκαν πριν την εγκατάσταση της βάνας. Όταν ο υδραυλικός αφαίρεσε τεμάχιο από τον αγωγό των 6 ιντσών, νερό άρχισε να διαρρέει από το σηµείο κοπής, προκαλώντας με αυτό τον τρόπο συνθήκες «σιφωνισµού».
Το αποτέλεσμα ήταν να αναρροφηθούν τα χημικά από τη δεξαμενή μέσω του λάστιχου της βρύσης και να μολυνθεί το δίκτυο ύδρευσης των κατοικιών. Επαναλαµβανόµενες προσπάθειες για να ξεπλυθούν και καθαριστούν οι αγωγοί ύδρευσης, δεν απέδωσαν και τελικά αποφασίστηκε να αντικατασταθούν όλες οι σωληνώσεις που µολύνθηκαν. Δεν αναφέρθηκαν αρρώστιες, αλλά οι κάτοικοι ενημερώθηκαν να μην χρησιμοποιήσουν το νερό για οποιοδήποτε σκοπό, ενώ τους παρασχέθηκε νερό το οποίο μεταφέρθηκε από άλλη περιοχή με βυτιοφόρα. Το δίκτυό τους παρέμεινε εκτός λειτουργίας για 27 ημέρες.
Παράδειγμα 2: Ζιζονιοκτόνο Παρακουάτ σε δίκτυο ύδρευσης.
Στις βρύσες μίας µικρής πόλης της Μέρυλαντ έτρεχε κιτρινωπό νερό και η πολιτεία επέβαλε απαγόρευση για χρήση του παρεχόµενου νερού ως πόσιμο. Οι κάτοικοι ενημερώθηκαν να μη χρησιμοποιούν το νερό για πόση, μαγείρεμα, λούσιμο ή για οποιοδήποτε άλλο σκοπό εκτός από τη χρήση στα καζανάκια της τουαλέτας. Το ατύχημα προκάλεσε ευρεία προσοχή και έκανε τις τοπικές εφημερίδες και τα κανάλια να το έχουν ως πρώτο θέμα. Τα μέσα ενηµέρωσης ισχυρίζονταν ότι θανάσιμα φυτοφάρμακα μπορεί να έχουν μολύνει το νερό ύδρευσης κι ότι ανάµεσα στους ρυπαντές ήταν το Παρακουάτ, ένα πανίσχυρο γεωργικό ζιζανιοκτόνο.
Η έρευνα απεκάλυψε ότι η πίεση του νερού στο δίκτυο της πόλης μειώθηκε παροδικά εξ' αιτίας βλάβης σε μια αντλία νερού του αντλητικού συγκροτήματος ύδρευσης, ενώ συμπτωματικά, μια βάνα που απομονώνει την δεξαμενή αποθήκευσης της χημικής ουσίας από το δίκτυο ύδρευσης παρέμεινε ανοικτή. Με αυτό τον τρόπο δηµιουργήθηκε μια επικίνδυνη διασύνδεση που επέτρεψε στο ζιζανιοκτόνο να εισρεύσει στο δίκτυο του πόσιμου νερού. Μετά την αποκατάστα ση της πίεσης του νερού, το ζιζανιοκτόνο εξαπλώθηκε σε όλο το δίκτυο ύδρευσης και εμφανίστηκε στις βρύσες. Αυτή η διασύνδεση δημιούργησε ένα άσκοπο και δαπανηρό γεγονός, το οποίο ευτυχώς δεν είχε ως αποτέλεσμα σοβαρές αρρώστιες ή απώλειες ζωής. Πόρτα με πόρτα για την ενημέρωση του κοινού, παρατεταμένο ξέπλυμα, αναλύσεις νερού, έκτακτοι διακανονισμοί για να παρασχεθεί προσωρινά πόσιμο νερό από βυτιοφόρα οχήματα, όλα αυτά συνέβαλαν σε μια δαπανηρή και μη αναγκαία οικονομική επιβάρυνση της πόλης αυτής.
(το άρθρο είχε δημοσιευθεί πριν πολλά χρόνια στο Βήμα Της Καλλικράτειας, εξακολουθεί όμως να παραμένει επίκαιρο και δεν παύει να μας υπενθμίζει ποιές κακές πρακτικές να αποφεύγουμε)
πηγή: EPA - Cross Connection Control Manual
